École de Paris (fr. "szkoła paryska") - nazwą tą, stworzoną przez André Warnoda - historyka sztuki, określa się grupę malarzy działających w Paryżu w pierwszej połowie XX wieku, gł. pochodzenia żydowskiego.
 

Geneza

Okładka książki A. Warnoda Les berceaux de la jeune peinture, Paryż 1925

Nazwy tej użył po raz pierwszy André Warnod 4 stycznia 1925 w artykule L'Etat et l' art vivant. Określenie École de Paris było jeszcze rozróżniane przez dwóch krytyków; Rene Huyghe'a i Jeana Rudela, którzy wprowadzili nastepujące pojęcia: la premiere École de Paris , które obejmuje malarzy, rzeźbiarzy i grafików, którzy przybyli do Paryżą w latach 1905 - 1914 i la deuxieme École de Paris, które dotyczy artystów przybyłych do Paryża miedzy rokiem 1918 a 1939. Uprawiali oni głównie malarstwo figuratywne, jednak reprezentowali różne tendencje artystyczne.

Artyści z École de Paris

M.Marevna, 'Homage to Friends from Montparnasse', 1962

Soutine

Chartres Cathedral

Alexander Archipenko • Jean Bazaine • Jean Bertholle • Roger Bissière • Maurice Boitel • Marcel Bouqueton • Bernard Buffet • Bella Chagall • Marc Chagall • Roger Chastel • Jean Coulot • Hermine David • André Derain • Nejad Devrim • Daniel du Janerand • Maurice Estève • Eudaldo • Tsugouharu Foujita • Michel de Gallard Léon Gischia • Abdelkader Guermaz • Hans Hartung • Pierre-Henry • Michel Humair • Elvire Jan • Jean Joyet • Michel Kikoïne • Moïse Kisling • Roman Kramsztyk • Pinchus Krémègne • Christian Krohg & Per Krohg • Charles Lapicque • Marie Laurencin • Jean Le Moal • André Lhote • Tadeusz Makowski • Alfred Manessier • Maria Manton • Abraham Mintchine • Amadeo Modigliani • Louis Nallard • Pierre Palué • Jules Pascin • David Peretz • Pablo Picasso • Alkis Pierrakos • Edouard Pignon • Serge Poliakoff • Mario Prassinos • Jacinto Salvado • Gaston Sébire • Gérard Schneider • Gustave Singier • Ferdinand Springer • Arpad Szenes • Chaim Soutine • Raoul Ubac • Maurice Utrillo • Kees Van Dongen • Jos Verdegem • Maria Elena Vieira da Silva • Jean Villeri • Jacques Villon • Maurice de Vlaminck • Louis Vuillermoz • Zao Wou-Ki • Eugeniusz Zak • Fahrelnissa Zeid

Maurice Utrillo


   

Tsuguharo Foujita

Moïse Kisling

"La Ruche" -współcześnie

Większość tych malarzy zamieszkiwało w tzw. "La Ruche" (fr. "ul"), budynku znajdującym się w paryskiej dzielnicy Montparnasse, zaprojektowanym przez Gustava Eiffela, który po wystawie światowej w 1900 roku został zamieniony na pracownie dla artystów. Spotkania tej licznej grupy artystów odbywały się w La Rotonde. Dowodem na ich bliską zażyłość są pozostawione portrety przyjaciół z tego kręgu. Gottlieb wykonał portret ówczesnemu krytykowi Salmonowi, Kramsztyk uwiecznił Gottlieba, Zaka, Kislinga. Zaka dla odmiany Gottlieba, Gwozdeckiego, Kramsztyka, Merkla itp. Amadeo Modigliani namalował Indenbauma, Foujitę, Lipchitza z żoną, Kislinga, Krémègme'a, Riverę, Soutine'a czy marszanda Zborowskiego. Chaim Soutine np. Indenbauma,a Maria Marevna wykonała m.in. zbiorowy portret artystów związanych z Montparnasse.

Wśród artystów École de Paris byli reprezentanci różnych stylów. Byli tu kubiści, ekspresjoniści, a także malarze u których znajdujemy wpływ Fowizmu.
 

Polacy i École de Paris

Mimo wielu przebywających w Paryżu w tym czasie Polaków, tylko pewna część należała do École de Paris, np. Jan Zawadowski, który znał wielu artystów tego środowiska i Modiglianiego po którym zajął pracownię, gdy artysta zmarł. Inni Polacy, to Włodzimierz Terlikowski i Gustaw Gwozdecki. Przed wybuchem II wojny światowej przyjechał do Paryża Jankiel Adler, Sasza Blonder - twórca Grupy Krakowskiej. Środowisko École de Paris praktycznie wtedy już nie istniało, więc trudno zaliczyć w/w do owej grupy.
 

Położenie

Montparnasse była miejscem osiedlania się różnych twórców. Skrzyżowanie Vavin było miejscem przecięcia bulwarów Raspail i Montparnasse, a zarazem jego centrum. Przy bulwarze Montparnasse znajdowały się znane ze spotkań artystów kawiarnie - Le Dôme i La Rotonde.

 

Jules Pascin i Amedeo Modigliani

Przybycie w roku 1905 Pascina do Paryża uznawane jest za początek tworzenia się środowiska École de Paris, który był barwną postacią. Rok później w Paryżu zjawia się Modigliani, który uchodzi za jednego z najbardziej znanych bywalców artystycznego światka Paryża.

 

Kawiarnia Le Dôme

Bywalców tego miejsca określało się jako Dômiers. Z Polaków przychodzili tutaj Xawery Glinka, Henryk Hayden, Roman Kramsztyk, Henryk Kuna, Tadeusz Makowski, Eugeniusz Zak i Leopold Zborowski.


 

Bibliografia

École de Paris - Anna Wierzbicka